Στο παρακάτω λινκ μπορείτε να βρείτε μία αναλυτική περιγραφή και τον απολογισμό της περσινής μας εκδήλωσης Feminist Chat tables, στη Φάμπρικα Υφανέτ.

chat-tables-ο-απολογισμός

Η εκδήλωση Χωρίς Οικογένεια προέκυψε από την ανάγκη μας να βρεθούμε συλλογικά και μακριά απ’ την «οικογενειακή εστία», τις γιορτινές ετούτες μέρες. Μέσα από τις συζητήσεις της ομάδας σχετικά με την συνθήκη της επισφαλούς εργασίας, της μη σταθερής πρόσβασης σε δουλειά, τις περικοπές στον κοινωνικό μισθό και τις επιπτώσεις όλων αυτών στις ζωές μας, διαπιστώσαμε ότι ο θεσμός της οικογένειας έχει επανέλθει, μ’έναν ύπουλο τρόπο, στην επιφάνεια και ενδυναμώνεται. Παρατηρήσαμε ότι πολλοί κοντινοί μας άνθρωποι, πολλές συντρόφισσες και φανατικοί εχθροί της «ελληνικής οικογένειας», έχουν αναγκαστεί τελευταία να επιστρέψουν στην οικογενειακή ζεστασιά. Επειδή όμως αυτή η ζέστη μπορεί να μας κάψει τα μυαλά, αποφασίσαμε να διαμορφώσουμε αυτά τα χριστούγεννα διαφορετικά.

Δεν θα αναζητήσουμε τους λόγους για τους οποίους αναδύθηκε η πυρηνική οικογένεια στον σύγχρονο καπιταλισμό ή ακόμη και τους τρόπους με τους οποίους φαίνεται να αναπροσαρμόζεται στο επισφαλές παρόν. Θέλουμε κυρίως να δούμε τους μηχανισμούς με τους οποίους αυτή επιδρά πάνω στα μέλη της: μηχανισμούς καταστολής, πειθάρχησης, ακόμα και ολικής αναδιαμόρφωσης του χαρακτήρα. Πως μαθαίνει όλα τα «δεν πρέπει» και πως επιβάλει όλα τα «γιατί έτσι» ώστε να διασφαλίζει με ουσιαστικό τρόπο την κοινωνική ομαλότητα;

Καταρχάς, φαίνεται να έχει ένα χαρακτήρα «φυσικό» ή «ανθρώπινο», δημιουργεί δηλαδή την εντύπωση ότι οι σχέσεις που παράγονται μέσα της παράγονται από την «ανθρώπινη φύση». Και μ’αυτόν τον τρόπο εκτός από το να συγκαλύπτει την τεράστια συμβολή της στην επιβολή της εξουσίας και στην εμπέδωση της εκμετάλλευση, φυσικοποιεί τις αρχές που διδάσκει. Η δομή της διασφαλίζει, επίσης, σχέσεις αλληλεξάρτησης και αλληλοκαταπίεσης διαμορφώνοντας για το δράμα «οικογένεια» τους κατάλληλους (πολλαπλούς) ρόλους. Πέρα από τον κεντρικό ρόλο του Πάτερ-φαμίλια που αποτελεί τον κύριο φορέα εξουσίας και συνεπώς καταπίεσης, βλέπουμε να δημιουργούνται καταπιεστικές σχέσεις και με τα αδέρφια μας, αλλά και ανάποδα από εμάς προς τους γονείς μας. Ο ρόλος της Μητέρας ως συζύγου σε μονογαμική σχέση και ως μητέρας των παιδιών αναδεικνύεται, βέβαια, ως πρωταγωνιστικός σ’αυτό το horror show αμοιβαίου ελέγχου και καταπίεσης, χωρίς φραγμούς και όρια.

Με αυτές τις διαδικασίες ελέγχου χτίζουμε σταδιακά τον εσωτερικό μηχανισμό που μας επιτηρεί και τελικών εσωτερικεύουμε όλους τους κατασταλτικούς μηχανισμούς εξουσίας με τους οποίους μας ταλαιπωρεί η οικογένεια. Τότε γνωρίζουμε και το ακάματο γλυκό εργαστήρι παραγωγής ενοχών και στρώνουμε τον δρόμο για τις ταχυκαρδίες, τις εσωτερικές συγκρούσεις και τις αντιφάσεις που θα φέρουμε για το υπόλοιπο της ζωής μας.

Αλλά η πραγματική δύναμη της οικογένειας βρίσκεται στην κοινωνική μεσολαβητική της λειτουργία. Και αυτό γιατί ενισχύει την πραγματική εξουσία της κυρίαρχης τάξης σε οποιαδήποτε εκμεταλλευτική εξουσία, παρέχοντας σε κάθε κοινωνικό θεσμό μια εξαιρετικά ελεγχόμενη παραδειγματική μορφή. Για τον λόγο αυτό συναντάμε το αντίγραφο του οικογενειακού μηχανισμού στις κοινωνικές δομές του εργοστασίου, των συνδικάτων, του σχολείου, του πανεπιστημίου, των μεγάλων επιχειρήσεων, της εκκλησίας, των πολιτικών κομμάτων και του κυβερνητικού μηχανισμού, των ένοπλων δυνάμεων, των νοσοκομείων, των ψυχιατρείων, κτλ. Γιατί υπάρχουν καλοί και κακοί, αγαπητοί ή μισητοί, “πατέρες” και “μάνες”, μεγαλύτεροι ή μικρότεροι “αδερφοί” ή “αδερφές”, μακαρίτες ή ύπουλα καταπιεστικοί “παππούδες” ή “γιαγιάδες”.

Γι’ αυτό Χωρίς Οικογένεια μέσα στον καπιταλισμό δεν γίνεται, όσο κι αν αυτή η μεταλλάσσεται, ελαστικοποιείται ή διεθνοποιείται. Η οικογένεια μας θα συνεχίσει να αποτελεί το κύτταρο του καπιταλισμού, την μικρότερη οικονομική μονάδα στον μάταιο τούτο κόσμο του κεφαλαίου, το ιδεολογικό προπύργιο του έθνους, το εργαστήρι παραγωγής ενοχών, έμφυλων κατασκευών και κανονικών σωμάτων.

Όλα αυτά μας προκαλούν απέχθεια αλλά θέλουμε για μια μέρα να τα ξεχάσουμε, ή μάλλον να τους επιτεθούμε σαν να πιστεύουμε ότι αύριο δεν θα υπάρχουν, και μ’αυτόν τον τρόπο να πάρουμε λίγο κουράγιο για να τους αντιστεκόμαστε.

Γι’ αυτό επιλέγουμε στην σημερινή εκδήλωση να μην υπάρχει μητέρα που μαγειρεύει και γυναίκες στην κουζίνα. Να μην υπάρχει πατέρας να φέρνει το φαΐ στο σπίτι και σημαία στο μπαλκόνι. Να μην υπάρχουν υπάκουα παιδιά και ημίτρελοι συγγενείς που φαντασιώνονται άντρες στον στρατό, γυναίκες με νυφικά και πτυχία με αξία. Να υπάρχει μόνο η επιλογή μας να περάσουμε αυτό το βράδυ συλλογικά. Να υπάρχουν λίγα «έργα τέχνης» από έναν κόσμο που ελπίζουμε να θυμόμαστε κάποτε σαν κακή ανάμνηση.